Technasium O&O kick-off project Fijnstof

Op 11 november 2021 vond de kick-off plaats van het project Fijnstof. Deze kick-off vond plaats in de Raadzaal van de Gemeente Zaanstad. De opdrachtgever voor dit project is de gemeente Zaanstad. Het projectboekje geeft de opdracht als volgt weer. De gemeente Zaanstad zet zich in voor schone lucht. De gemeente Zaanstad wil de luchtkwaliteit verbeteren en vindt ook bewustwording over dit onderwerp erg belangrijk. Het zelf doen van metingen kan daar aan bijdragen en geeft extra inzicht in de lokale luchtkwaliteit.

foto's: Pascal Fielmich

Situatie

Je kan het niet zien, maar overal op aarde is fijnstof aanwezig. Fijnstof is een verzamelnaam voor diverse soorten kleine deeltjes die in de lucht zweven. Het is een vorm van luchtvervuiling. Het bestaat uit deeltjes die door de mens zijn gemaakt, zoals roet of stikstofoxiden. Fijnstof in de lucht is schadelijk voor onze gezondheid. De Europese Unie heeft daarom grenswaarden vastgesteld voor fijnstof van 10PM tot 2,5PM. In Nederland leven duizenden mensen enkele dagen tot maanden korter door kortdurende blootstelling aan hoge concentraties fijnstof. Vooral ouderen en mensen met hart-, vaat- of longaandoeningen hebben last van de gevolgen van fijnstof. Zelfs als de concentraties onder de Europese grenswaarden liggen, treden er gezondheidseffecten op.
https://www.rivm.nl/dossier-fijn-stof

In Nederland leven jaarlijks enige duizenden mensen enkele dagen tot maanden korter door kortdurende blootstelling aan hoge concentraties fijnstof. Het gaat vooral om ouderen en mensen met hart-, vaat- of longaandoeningen.

Gezondheidseffecten van fijnstof kunnen ook optreden door langdurige blootstelling aan lagere concentraties. Ook als de concentraties onder de Europese grenswaarden liggen, treden nog steeds gezondheidseffecten op. Levenslange blootstelling in deze vorm kan leiden tot blijvende gezondheidseffecten zoals verminderde longfunctie, verergering van luchtwegklachten en vroegtijdige sterfte aan met name luchtwegklachten en hart- en vaatziekten. Astma kan het effect zijn van langdurige blootstelling aan fijnstof (zie figuur 2). Inmiddels zijn er aanwijzingen dat er een duidelijk verband bestaat tussen de mate waar in bepaalde regio's fijnstof voorkomt en Covid-19 besmettingen plaatsvinden duidelijker.

In April 2020 (https://innovationorigins.com/nl/bewoners-van-gebieden-met-hoge-luchtvervuiling-veel-vatbaarder-voor-covid-19-blijkt-uit-studie-van-de-wereldbank/) publiceerde Innovation Origins over een onderzoek van de Wereldbank naar de correlatie tussen luchtverontreiniging en Covid-19. De resultaten laten zien dat fijnstof met een diameter van minder dan 2,5 μm een zeer significante voorspeller is van het aantal bevestigde COVID-19 gevallen en gerelateerde ziekenhuisopnames.

https://www.volkskrant.nl/wetenschap/hoe-schoon-de-lucht-is-meet-een-groeiende-groep-burgers-zelf-wel~b8c81b5e/

Opdracht

In deze opdracht werken jullie als onderzoekers van luchtkwaliteit, zoals deze ook voor het RIVM werken. De taak is de fijnstof concentraties in kaart te brengen in de gemeente Zaanstad. Focus je met je team op een bepaald gebied of een bepaalde activiteit binnen de gemeente. Tevens is de gemeente ook geïnteresseerd in hoe het burgers duidelijk gemaakt kan worden om goede metingen te doen.

foto's: Pascal Fielmich